Uilenkennis
Uilen zijn nachtdieren. Dit betekent dat als wij wakker zijn, uilen slapen. En als wij naar bed gaan, worden zij wakker. Wat je vast weleens hebt gehoord, is het geluid dat uilen maken, ‘oehoe’ of ‘ping ping’ of ‘hoe hoe hoe’. Uilen zijn vogels. Toch ziet een uil er anders uit dan de meeste vogels. Wat vooral anders is aan een uil, is dat zijn grote ogen voorop zijn kop zitten en dat hij rondom zijn ogen allemaal veertjes heeft zitten. De klauwen aan de poten kunnen uilen ver spreiden. Dit maakt het makkelijker om een prooi in één keer te pakken.
Wie grote oren heeft, kan goed…
Ook al zijn ze niet goed te zien, een uil heeft grote oren. Deze oren zitten verstopt achter de veren die rondom zijn ogen zitten. De oren zitten niet op gelijke hoogte. Met deze oren kan een uil uitstekend horen. Het geeft de uil bijna superkrachten! Een uil weet precies waar een geluid vandaan komt en hoever weg dit is. Superhandig!
Maar hoe kan een uil zien in het donker?
Een uil heeft ander soort ogen dan wij hebben. Een uil heeft maar een héél klein beetje licht nodig om perfect te kunnen zien. Daarom kan een uil ’s nachts de kleinste beestjes nog zien lopen.
Uilskuikens
In het broedseizoen leggen uilen ongeveer 3 à 4 eieren. De vrouwtjesuil blijft in het nest op de eieren zitten om ze lekker warm te houden en uit te broeden. De mannetjesuil zorgt ervoor dat het vrouwtje voedsel krijgt. Zodra de kuikens uit het ei komen worden ze nog warm gehouden door hun moeder. Ook blijven de ouders dicht in de buurt en krijgen de kuikens stukjes prooi gevoerd. Net zolang tot ze uit het nest kunnen om te vliegen. Wanneer uilen broeden, ligt aan de uilensoort. De Bosuil broedt bijvoorbeeld van februari tot en met juni, de Steenuil in april en mei en de Velduil van april tot en met augustus.
Wat staat er op het menu?
Uilen zijn vleeseters en jagen op voedsel als ze wakker zijn. Ze eten een prooi in één keer op! De botjes, haren en andere delen die de uil niet goed kan verteren, komen in een braakbal weer uit de mond van een uil. Door deze braakballen te onderzoeken, kun je zien wat een uil heeft gegeten. Wat op het menu staat van een uil, ligt aan het soort uil.
Soorten uilen
In Nederland kun je zes verschillende soorten uilen vinden. Namelijk de Bosuil, de Ransuil, de Velduil, de Kerkuil, de Steenuil en de Oehoe.
De Bosuil
De Bosuil is de bekendste uil in Nederland. De uil heeft zwarte ogen en is bruin of grijs gestreept. Hij leeft het liefst op plekken waar veel bos is. Toch vindt de uil het ook niet erg om in parken en steden te broeden. Bosuilen zijn niet zo kieskeurig als het om hun voedsel gaat. Ze eten bijna alles wat ze maar kunnen vangen. Soms kunnen dit zelfs andere uilen zijn!
Lengte: een Bosuil wordt tussen de 37 en 43 centimeter lang. De spanwijdte van de Bosuil ligt tussen de 94 en 104 centimeter.
De Ransuil
De Ransuil heeft oranje, gele ogen en lange, omhoogstaande oorpluimen. Het verenpak is aan de bovenkant roestgeel met grijsbruine spikkels. Daaronder zijn de veren wat lichter van kleur met brede, donkere strepen. De Ransuil leeft vooral in een open landschap, bijvoorbeeld aan de rand van het bos, met lage beplanting en hier en daar een struikje of een bosje. Ransuilen eten vooral kleine zoogdieren, zoals muisjes. Ook lusten ze ratten, kikkers, insecten en vogeltjes, zoals musjes en vinkjes.
Lengte: een Ransuil wordt tussen de 35 en 37 centimeter lang. De spanwijdte van de Ransuil ligt tussen de 84 en 95 centimeter.
De Velduil
Velduilen lijken een beetje op Ransuilen, maar hebben hele korte oorpluimpjes die je bijna niet ziet. De bovenkant van het verenpak is donkerbruin en geelwit gevlekt. De onderkant is wit-gelig met smalle donkere strepen. Velduilen hebben fel gele ogen waaromheen zwarte veertjes groeien. Verder is het gezichtje van de Velduil licht van kleur. De velduil woont ook in een open landschap, zoals heide- en moerasgebieden of ruige graslanden en duinen. Velduilen zijn gek op veldmuizen. Daarnaast eten ze soms ook een spits- of bosmuisje, konijnen of vogels.
Lengte: Velduilen zijn ongeveer 37 tot 39 centimeter lang en hebben een spanwijdte van 95 tot 110 centimeter.
De Kerkuil
Kerkuilen zijn makkelijk te herkennen door hun hartvormige gezicht. Dat hart is altijd lichter van kleur dan de rest van de veren. Het verenpak is goudbruin met vlekken aan de onderkant. Kerkuilen wonen in een (half)open landschap, zoals boeren land. De Kerkuil heet niet voor niets Kerkuil, hij schuilt graag in kerktorens of schuren. Kerkuilen eten vooral veldmuizen, maar ook spits- en woelmuizen lust hij graag.
Lengte: Kerkuilen worden ongeveer 33 tot 39 centimeter lang en hebben een spanwijdte van 82 tot 99 centimeter.
De Steenuil
De Steenuil is een kleine uil. De ogen van de Steenuil zijn geel en de veren zijn grijsbruin met witte vlekken. Het liefst broeden Steenuilen in landbouwgebieden. Een paartje zoekt dan een schuurtje, boom met een hol of een nestkast op. Steenuilen vinden muizen erg lekker. Op de broedplekken zijn er alleen steeds minder muizen. Dit komt omdat boerderijen steeds schoner worden. Hierdoor heeft de Steenuil het steeds moeilijker. Verder staan er op het menu van een Steenuil insecten, regenwormen en af en toe een vogel.
Lengte: een Steenuil wordt maar tussen de 23 en 28 centimeter en zijn spanwijdte ligt tussen de 50 en 56 centimeter.
De Oehoe
De Oehoe is nog niet zolang in ons kikkerlandje. Deze uil is pas sinds 1996 bij ons komen broeden. Er zijn dan ook nog niet zoveel broedparen te vinden. Deze uilen zijn de grootste uilen die je kunt vinden in Europa! Hun naam hebben ze te danken aan het geluid dat ze maken. Dit geluid klinkt als “Oehoe”. De ogen van een Oehoe zijn oranje, de veren zijn geelbruin met zwarte strepen. Oehoes eten vooral duiven, maar vinden een konijn of een egel op z’n tijd ook erg lekker.
Lengte: een Oehoe wordt ongeveer tussen de 59 en 73 centimeter. De spanwijdte ligt tussen de 138 en 170 cm. Wat een enorme vogel zeg!
Veilig in het verkeer?
Elk jaar gaan er veel uilen dood, omdat ze tegen rijdende auto’s aanvliegen of worden aangereden. Dit komt omdat uilen in de wegbermen langs de weg op muizen jagen. Wegbermen zijn de perfecte plek voor een muis om te wonen. Voor de uilen is dit dus erg gevaarlijk, maar ook voor de auto’s die in botsing komen met een uil.
Roofvogelshows
Roofvogelshows zijn shows waarbij je grote vogels die in de natuur leven kunt zien. Ook uilen worden vaak gebruikt in roofvogelshows. Dit ziet er allemaal wel heel mooi uit, maar voor de vogels zelf is het helemaal niet zo leuk. Doordat ze deel zijn van een show, moeten ze in gevangenschap leven. Ook moeten ze overdag werken tijdens de shows, terwijl ze normaal overdag slapen. Soms ontsnapt er een uil. Deze uilen weten niet zo goed meer hoe ze zich moeten gedragen in de natuur en kunnen andere uilen en vogels lastig vallen. Uilen horen dus niet thuis in een roofvogelshow of in een huis.
Wat doet de Dierenbescherming voor de uil?
De Dierenbescherming is tegen het houden van uilen en andere roofvogels als huisdier. Ook wil de Dierenbescherming niet dat dieren gebruikt mogen worden voor vermaak, zoals bij roofvogelshows gebeurt. Dit is niet natuurlijk voor de vogels en vaak krijgen de vogels gedragsproblemen. Daarom probeert de Dierenbescherming gemeenten en organisaties te overtuigen dat er geen roofvogelshows moeten plaatsvinden.
De Dierenbescherming
Er leven veel dieren in Nederland. Dieren in de natuur, zoals vogels en vissen, maar ook huisdieren. Daarnaast houden we dieren voor hun vlees, eieren of de melk.
Helaas gaat het niet altijd goed met de dieren. De Dierenbescherming is een organisatie die zich inzet voor alle dieren in Nederland die hulp nodig hebben. Hiervoor heeft de Dierenbescherming bijvoorbeeld dierenasielen en rijden onze dierenambulances het hele land rond. En onze inspecteurs houden de gezondheid van dieren goed in de gaten. De Dierenbescherming vraagt ook aan de regering om strengere regels en wetten te maken om de dieren te beschermen, zoals wetten over proefdieren.
Weetjes
- Een uil kan zijn kop heel ver draaien.
- Een uil kan vliegen zonder één geluidje te maken.
- Een uil wordt vaak gezien als een wijs dier, maar hij is niet slimmer of dommer dan andere vogels!
- Het woord ‘uilskuiken’ wordt vaak gebruikt als iemand iets doms doet.
- Het spreekwoord ‘een uiltje knappen’ betekent een middagdutje doen. Overigens gaat het in dit spreekwoord misschien helemaal niet over uilen, maar over vlinders.
Meer informatie
Hier kun je nog meer informatie vinden voor je spreekbeurt:
- www.vogelbescherming.nl
- Stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland
